Biblioteka

Biblioteka przy Polskiej Misji Katolickiej w Hanowerze zaprasza wszystkich zainteresowanych czytaniem w języku polskim. Jej szczególnie pokaźna część to literatura piękna znanych autorów polskich i innych przedstawicieli literatury światowej. Do wypożyczenia jest także nie mało książek sensacyjnych i powieści należących do współczesnej literatury lekkiej. Nie brakuje również bardzo dobrych i wartościowych książek dla dzieci i młodzieży. Wiele ciekawych tytułów znaleźć można poza tym wśród innych dziedzin jak podróże, przyroda, fantastyka popularnonaukowa, historia dawna i najnowsza, w tym m.in. II wojna światowa, pamiętniki, wspomnienia itp. Dział pozycji o tematyce religijnej oferuje czytelnikom wybór z powyżej 800 egzemplarzy.

Cały księgozbiór liczy obecnie ponad 10.000 tomów. Od pewnego czasu ilość ta pozostaje niezmienna, ze względu na ograniczoną pojemność pomieszczenia i jego regałów. W bibliotece odbywa się bowiem dodatkowo nauka języków. W związku z tym pozycje zniszczone lub zdezaktualizowane są zastępowane przez nowości.

Biblioteka działa w ramach pracy honorowej i jest czynna w niedziele po południowej Mszy św. od godz. 12.45 do 13.30.

Odpowiedzialny: Andrzej Knapik

Cenne pozycje przekazane Rektoratowi

Biblioteka zebrała wiele książek, które są już historią polskiej kultury emigracyjnej. W r. 1998 wyodrębniono ponad 300 egzemplarzy, których od tego czasu już się nie wypożyczało. Były to stare książki, mające już wtedy co najmniej 50 lat. Z tego zbioru korzystano np. przy pisaniu prac naukowych prowadzonych w Instytucie Śląskim w Opolu, na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz Uniwersytecie w Kassel. W latach 2010–2012 zbiór ten został przekazany do Rektoratu Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech. Książki te są dowodem aktywnej działalności oświatowej i kulturalnej Polaków, którzy bezpośrednio po wojnie znaleźli się na terenie Niemiec. Najliczniejszą grupę stanowiły książki wydane w latach 1945–1947 przez:

• Wydawnictwo Polskiego Związku Wychodźctwa Przymusowego w Hanowerze
• Wydawnictwo „Strażnica” w Celle
• Wydawnictwo Polskiego Ośrodka Kulturalno-Artystycznego POKA w Hanowerze
• Zjednoczenie Polskie w Strefie Brytyjskiej
• Wydawnictwo Antoniego Markiewicza w Celle
• wydane nakładem autora Jana Stanbora
• oraz autora Stanisława Borowskiego.

Na szczególną uwagę zasługuje wyjątkowo duża działalność wydawnicza Związku Wychodźctwa Przymusowego w Hanowerze. Na podstawie posiadanych materiałów można było stwierdzić, że w latach 1945–1947, w których sytuacja gospodarcza była bardzo trudna, wydano co najmniej 70 różnorodnych pozycji. Wśród nich pokaźną część zajmowała literatura piękna (Mickiewicz, Norwid, Słowacki, Kochanowski, Sienkiewicz, Konopnicka, Żeromski, Prus), nieco mniej to utwory współczesnych autorów emigracyjnych, wreszcie wiele pozycji o charakterze podręczników. Wszystkie wyżej wymienione wydawnictwa działały wśród środowiska polskiego skupionego wokół Hanoweru. Wiele pozycji książkowych pochodziło również z innych obszarów Niemiec. Można było znaleźć książki wydane przez:

• Wydawnictwo „Jutro Pracy” w Lippstadt
• Wydawnictwo „Jutro Pracy” w Köln-Mülheim
• Związek Polaków Haltern – Essen – Bottrop
• Wydawnictwo Książek Polskich w Hamburgu
• Wydawnictwo Romana Ziewicza w Hamburgu
• Wydawnictwo Polskiego Klubu Literackiego w Monachium
• Tygodnik „Słowo Polskie” w Monachium

Inną grupę stanowiły książki, które przywędrowały do Hanoweru razem z żołnierzami zdemobilizowanymi z wojska lub zwolnionymi z obozów. Często żołnierz pakował do swojego plecaka nie tylko niezbędne rzeczy użytku codziennego, lecz również książki. Na pierwszej karcie jednej z takich książek znajdowała się na przykład dedykacja: „Sierżantowi Janowi Krawczykowi książkę tę w upominku ofiaruje Sekcja Opieki nad Rannymi i Chorymi Lotnikami”. Jak daleką i różnorodną drogę te książki przebywały, świadczą pieczątki przybite na pierwszych ich stronach. Znajdujemy tu pieczątki Polskiego Czerwonego Krzyża w Anglii, Stowarzyszenia Chrześcijańskiego YMCA w Genewie, Polskiej Macierzy Szkolnej – Koło Pomocy Dzieciom Polskim w Czechach i Austrii, Inspektoratu Polskich Sił Powietrznych w Anglii, Kompanii Warsztatowej 2. Brygady Czołgów, Biblioteki 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Biblioteki Jeńca Polskiego z adnotacją „Oflag XA 16 geprüft”, czy wreszcie pieczęć cenzora w obozie brytyjskim. Długa jest lista wydawnictw, których książki z różnych części Europy, a nawet innych kontynentów trafiły do Hanoweru:

• Instytut Literacki – Rzym
• Centralna Składnica Książek – Rzym
• Biblioteka Orła Białego – Rzym
• Polska YMCA – Rzym
• War Relief Services – National Catholic Welfare Conference – Roma
• Książnica Polska – Londyn
• Orbis – Londyn
• Kolin Publishers Ltd. – Londyn
• Ognisko Polskie – Londyn
• Światpol – Światowy Związek Polaków z Zagranicy – Londyn
• Wydział Prac Kulturalno-Oświatowych Ministerstwa Obrony Narodowej – Londyn
• Stanisław Szczepanowski – Londyn
• Mildner & Son – Londyn
• The Polish Research Centres Ltd. – Londyn
• Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas” – Londyn
• J. Rolls Book Co. Ltd. – Londyn
• Składnica Księgarska – Edinburgh
• Książnica Polska – Glasgow
• Letchworth Printers Limited – Letchworth, Herts
• Thomas Nelsson & Son Ltd.
• Pion – New York – London – Cairo
• Roy Publishers A. N. – New York
• The Polish Book Importing Co. Inc. – New York
• Rój in Exile – New York
• Rada Polonii Amerykańskiej – Chicago
• Pittsburczanin – Pittsburg
• W Drodze – Jerozolima
• United Publishers Ltd. – Jerozolima
• Sekcja Wydawnicza Jednostek Wojskowych na Środkowy Wschód – Jerozolima
• Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego – Jerozolima

Ostatnia grupa to książki wydane w Polsce przed II wojną światową. Przybyły one na ziemie niemieckie być może z Polakami zesłanymi na przymusowe roboty. Przykładem mogą tu być pozycje wydane przez:

• Towarzystwo Wydawnicze – Warszawa 1919
• Towarzystwo Wydawnicze Rój – Warszawa 1933
• Książnica Atlas – Lwów 1933
• Towarzystwo Księgarni Polskich na Kresach – Warszawa